Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 prim günü baz alınarak oluşturulan modellerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi dikkate alınarak hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında erken emeklilik imkânı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.