Bu terimi uzunca bir süredir duyuyorum ve mühim bir değişime işaret ettiğini düşünüyorum. Eskiden dijital dönüşüm derken bugün hızla gelişen teknolojinin liderleri diye konuşmamız, dijitalleşmenin artık belirli bir noktaya geldiğini ve artık elimizdeki araçlarla yeni bir sistem kurma zamanının geldiğine işaret ediyor. Bunun için elimizdeki sistemin iyi mi işlediğini daha iyi idrak etmek zorundayız. Bu mevzuda oldukça fazla şansımız yok. Kendi adıma konuşursam, benim şanssızlığım bu sistemi kurmada ne mühim bir rol aldım ne de mühim yönetim kademelerinde bulundum. Fakat bildiğim bir şeyler var benim de doğal.
Askerden döndükten sonrasında minik bir bilgisayar şirketinde çalışmaya başladım. Müthiş katma değerim vardı bu sebeple akıllı değildim. Büyük bir havayolu şirketinin teknik bölümünde bilgisayarın RAM’ini yükseltme işini almıştık. Tek bir bilgisayarda CAD/CAM çalıştırıyorlardı ve geçtikleri yeni versiyonun yüksek performansından yararlanmak için bu teknoloji yatırımını yapmaları gerekiyordu. Kasayı bizim ofise getirmişlerdi. Dört slottaki (yuva) 256 KB’lik belleklerin oluşturduğu bellekleri çıkardıktan sonrasında iki tane 1 MB’lik belleği yerleştirip iki slotu boş bırakarak gelecek inovasyona da yer sağlamıştık. 4 MB’ye kadar çıkabilirlerdi ki, bu o vakit için çok büyük bir düzeydi.
Tehlikeli sonuç sual: Para nereden geliyor?
Bu çok büyük teknolojik dönüşüm hikayesi miydi? Bizi Dell ya da HP düzeyine taşıyan ilk adım mı oldu? (Latife yapmıyorum; sonuçta HP ahırda kurulmuş bir şirkettir.) Alakası yok. Bu işte biz parayı teknolojiye hizmet ettiğimiz için değil, ben akıllı olmadığım için kazanmıştık bu sebeple o gün şirket otomobili meşgul iken ben taksi tutmak yerine mavi kartımla otobüse binip Sirkeci’ye gitmiş, trenle Yeşilköy’e ulaşmış ve oradan havalimanına otobüs olmadığını öğrenince koltuğumun altında bilgisayar kasası ile tüm o yolu yürümüştüm. Sonrasında konuştuğumuzda “Taksi ile gitseydin ya. Biz sana öderdik” dediler.
“Sen mühendis adamsın, bizlere CEO’luk yap. Bilgisayarcılık oldukça büyüyecek” demeleri ile başladığım işte, geldiğimiz son nokta, “Para bulup Uzadoğu’dan bir konteyner bilgisayar parçası getirip burada monte etsek varlıklı oluruz” düşüncesi oldu. Sonrasında ben ayrıldım, aile şirketi herhalde battı.
Birkaç yıl sonrasında karşılaştığımızda yeni aldıkları eve yemeğe çağrı ettiler ve beni durağa bırakırken utanıp, ödemedikleri iki aylığımın birinin bir kısmını ödediler. Sigortasız ve kayıtsız geçen bir edinim kazanma dönemiydi.
Ustalaşmış düşünmeyi bilmemek avantaj olabilir
Bu zamanda kendi adıma ustalaşmış düşünmeden yaptığım işler bana ustalaşmış dünyayı iyi çözümleme etme fırsatı tanıdı. Deneyimim bana Türkiye’deki sistemin bir küvet problemi bulunduğunu öğretti. Eskiden yeni meydana getirilen evler lüks görünsün diye banyosuna küvet yerleştiriliyordu. Benim bir yaşından beri yaşadığım evde çocukluğumda kazan (şofben öncesi donanım) vardı ve oldukça küçükken beni leğende yıkadıklarını hayal meyal hatırılıyorum. Küveti asla yaşamadım fakat duşa geçiş oldukça rahat oldu bu sebeple banyo hamam benzer biçimde tasarlanmıştı ve ıslanabilecek dolap benzeri bir unsur yoktu. Babam bir tek bir kenara duşu taktırdı. Sonrasında evi ben kullanmaya başladığımda şakır şakır akan suyun altında duş alıyordum. Zamanında bizim kullandığımız ve babamın sonradan boyatarak paslanmasını engellediği merdaneli çamaşır makinesinin ıslanması da dert olmuyordu. Sonrasında duşakabin dolaplar vb. ile bambaşka bir yaşam başladı.
Arada babamın almış olduğu yazlık yada kışlık evlerde küvet deneyimini de gördüm. Çoğu zaman yaptığımız, küvete girip ayakta duş almaktı. Küveti doldurup da içine girmek bir kere aklıma geldi fakat oldukça vakit almış olduğu için vazgeçtim. Gene de küvet doldurmak ulusal sporumuzdu. Çocukluğumda yazlıkta “sular kesilecek” haberini alınca küveti doldurur ve sular tekrardan ulaştığında boşaltırdık. Arızanın yanında tutum için meydana getirilen su kesintileri böylece faydadan oldukça zarara niçin olurdu ve daha önemlisi yaşamın organik akışını bozardı.
Tüm bu sıkıntılı dönemlerde bizim teknoloji liderlerine ihtiyacımız vardı ve onlar yoktular bu sebeple eldeki kaynaklar geleneksel hataların maliyetini karşılamaya yetiyordu. Kaynaklar yetersiz hale ulaştığında, bir aileyi, şirketi, kurumu ya da ülkeyi tekrardan kendisini çevirebilir noktaya taşıyabilmek, günümüzde teknoloji liderliği için yaptığım tanımdır. Bu yazımı bu tanımla bitirmek isterim.
PÜF NOKTASI
Dünya gazetesinde ilk köşe yazımı 15 Mayıs’ta yazdım ve 16 Mayıs’ta yayımlandı. Eylülde gene aynı günlere (15 Eylül yazma ve 16 Eylül yayım) denk gelen yazımla dört aylık bir periyodu tamamladım. Bu zamanda teknoloji ve işin aslı konseptleri içinde dalgalı bir seyir izledim. Bundan sonraki yazılarda birazcık daha öykü yanı ağır basan yazılarla yeni devrin ruhunu aktarmak isteyeceğim.
Bugünkü yazı bu mevzuda bir ilktir ve bu doğrultuda devam edeceğim. Teknoloji artık ulusların kaderini atama mevzusunda en mühim araçları durumundadır ve bununla şu ya da bu sistemi kullanmayı değil, yeni bir sistem oluşturmayı kastediyorum. Cumhuriyetin kuruluşundaki demiryollarına bugün 5G altyapısı karşılık etmektedir. Telgraf ve öteki komünikasyon altyapılarının karşılığı eşyanın internetidir (IoT). İş artık “pilot yapmış olup bir bakalım”dan “tüm gücümüzü kullanarak şunu başarmalıyız” noktasına gelmiştir. Tanımını yaptığım teknoloji liderleri, teknolojiyi bilerek liderlik etmeyi de öğrenmelidir. Bu, lüks değil artık zorunluluktur.
Yoruma kapalı.