DUVAR – Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı Quant, Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nde geliştirildi. “Quant” ekibinde yer alan TOBB ETÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Ali Bozbey, 3 yıl önce kuantum bilgisayarlar ve kuantum hesaplama üzerine çalışmaya başladığını söyledi.
prof. Bozbey, şunları söyledi: “Kuantum bilgisayarlar yeni bir hesaplama mantığına dayanıyor ve şu anda üçüncü alternatif teknoloji olarak gündemde olan Shor’un 1990’lı yıllarda geliştirdiği “Shor algoritması” ile evet, kuantum bilgisayarların bir teknolojiye sahip olabileceği anlaşıldı. Önemli bir uygulama.”
“KOMPLEK SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNDE KULLANILABİLİR”
prof. Kuantum bilgisayarların halihazırda ilaç ve savunma sanayinde çok karmaşık sorunların çözümünde kullanılabildiğini belirten Bozbey, şöyle konuştu: “Kuantum bilgisayarların bu amaca uygun olmasının nedeni ise Qubitlerin aslında 1 ve 0’ın çeşitli kombinasyonlarıyla hesaplama yapabilmesidir. 1 ve 0 değil Yani Qubit sayısı Kuantum bilgisayarın karmaşıklığı katlanarak artıyor, dolayısıyla bir bilgisayar ile bir bilgisayar arasında 1 değil 2 kat fark oluyor. 100 Qubit ve 101 Qubit bilgisayar “Bu onu klasik bilgisayarlardan ayıran temel farklardan biri. Diğeri ise kuantum mekaniksel özellikleri kullanarak sorunlara çözüm üretebilmesidir” dedi.
“KENDİ İLETKEN KUANTUM ÇİPİMİZİ ÜRETMELİYİZ”
Bir süredir kuantum bilgisayarlara ihtiyaç duyulduğunu belirten Prof. Ekiplerimizi ve çalışmalarımızı buna yönlendirdik.”
Prof., çip üretimi konusuna da değindi. Dr. Bozbey, “Türkiye’de henüz fabrika düzeyinde bir üretim tesisi ne yazık ki yok. Süperiletken kuantum çiplerimizi çok fazla vakit kaybetmeden ülkemizde üretebilmemiz önemli.”
Öte yandan Prof., kuantum hesaplamanın en önemli faydasının gençlerin motivasyonu ve ilgisi olduğunu kaydetti. Bozbey, şunları söyledi: “Şu anda kuantum bilgisayar tasarlayan ve kullanan çok fazla ülke yok ama belki de en önemli başarı gençleri motive etmemizdir. Aldığım mesajlarda öğrenciler ziyaret etmek istiyor, bilmek istiyorlar. Kendi alanlarındaki bu çalışmalara nasıl destek olabileceklerini soruyorlar. “Bir kuantum bilgisayarın var olduğunu bilmek aslında donanımın ötesinde en önemli kazanımlarımızdan biri olabilir” dedi.
“GÜNÜMÜZÜN SORUNLARINA CEVAP ARAYAN DURUMDAYIZ”
Prof., kuantum bilgisayarların geleceğine ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Bozbey, şunları söyledi: “Klasik bilgisayarlar ya da klasik mikroişlemciler ilk keşfedildiğinde kullanım alanları o günün problem çözme ve hayal gücüyle sınırlıydı. 30-40’lı yıllarda bilgisayarlar artık uygulama alanı buldu. Bu mikroişlemcileri icat edenlerin hayallerinin çok ötesinde, bu durumda aslında belki 10 yıl sonra, 20 yıl sonra hayal gücümüzle günümüzün sorunlarına cevap arayabiliyoruz. Hayal gücümüzün çok ötesinde, “Sorunları da çözebileceğini düşünüyorum” dedi.
(DEMİRÖREN BASIN AJANSI)